- Kháng sinh chỉ điều trị các bệnh do vi khuẩn.
- Bạn không nên sử dụng kháng sinh để điều trị các bệnh do virus, ví dụ cảm lạnh, đau họng, chảy mũi và cảm cúm.
- Các bệnh lý cần dùng đến kháng sinh phổ biến ở trẻ em là: viêm họng do liên cầu, ho gà, viêm phổi và nhiễm trùng tiểu.
Kháng kháng sinh đe doạ tính mạng
Việt Nam được WHO xếp vào nhóm các nước có mức độ vi khuẩn kháng thuốc cao nhất.
- 88 – 97% các hiệu thuốc bán kháng sinh mà không có đơn của bác sĩ.
- Kháng sinh chiếm 50% tổng các loại thuốc được dùng và phần lớn được mua tại các nhà thuốc.
- Khi trẻ bị ốm, cha mẹ thường tham khảo bác sĩ Google và tự mua thuốc điều trị cho con.
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, có 30% trẻ em đến khám nhiễm vi khuẩn kháng thuốc.
Nếu con bạn nhiễm phải vi khuẩn kháng thuốc cực mạnh, sẽ không có loại kháng sinh nào điều trị được bệnh nhiễm trùng của con. Trong trường hợp này, các bác sĩ buộc phải cho trẻ dùng phối hợp nhiều loại kháng sinh, trong thời gian dài và có nhiều tác dụng phụ.
Nói cách khác, kháng kháng sinh làm giảm cơ hội sống sót của con nếu chẳng may trẻ bị nhiễm trùng nặng. Ví dụ viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu đều là những bệnh nặng đe doạ tử vong.
Bao giờ nên dụng kháng sinh cho trẻ
Câu trả lời chính xác nhất là: bạn chỉ nên sử dụng kháng sinh cho trẻ khi chắc chắn con mắc bệnh do vi khuẩn gây ra (bệnh nhiễm trùng).
Tuy nhiên, rất khó để biết chắc chắn trẻ có bị nhiễm trùng hay không. Các bác sĩ có chuyên môn và xét nghiệm có thể tốt việc này, nhưng còn bạn thì sao?
Bệnh cần dùng kháng sinh
Những bệnh sau thường do vi khuẩn gây ra và có thể điều trị hiệu quả bằng kháng sinh:
- Đau họng, viêm họng do liên cầu Streptococcus.
- Ho gà.
- Nhiễm trùng tiểu.
- Viêm phổi.
Bệnh KHÔNG cần dùng kháng sinh
Đây là những bệnh do virus và kháng sinh không thể tiêu diệt virus:
- Cảm lạnh.
- Chảy mũi, thậm chí trẻ chảy mũi vàng xanh.
- Hầu hết các trường hợp đau họng.
- Cảm cúm.
Bệnh có thể KHÔNG cần kháng sinh
Những bệnh này do vi khuẩn gây ra, nhưng có thể tự thuyên giảm mà không cần điều trị kháng sinh:
- Một số trường hợp viêm xoang.
- Một số trường viêm tai.
Việc điều trị kháng sinh cho trẻ viêm tiểu phế quản tuỳ thuộc vào chính sách từng bệnh viện – Nguồn: https://www.cdc.gov/antibiotic-use/print-materials.html
Nếu bạn không có chuyên môn
Hẳn bạn cảm thấy không thoả mãn với những thông tin trên. Bạn có thể nghĩ “Tôi đã hiểu và sẽ không dùng kháng sinh khi không cần thiết, nhưng làm sao tôi có thể nhận biết các bệnh lý trên?”
Đây là một câu hỏi khó. Chẩn đoán bệnh không phải việc dễ dàng, ngay cả với các bác sĩ. Sau đây là một số mẹo đơn giản dễ áp dụng cho bạn.
Nhận biết các bệnh do virus
- Đây là việc dễ nhất (dù không phải lúc nào bạn cũng nhận biết đúng).
- Cảm lạnh. Trẻ có thể bị cảm lạnh 6 – 8 đợt/năm. Đặc điểm của bệnh lý này là triệu chứng ở mũi rất nổi bật. Cụ thể, trẻ sẽ chảy mũi, nghẹt mũi, ho và sốt nhẹ.
- Chảy mũi. Chảy mũi vàng xanh không có nghĩa là trẻ bị nhiễm trùng, đây là một triệu chứng phổ biến trong bệnh cảm lạnh.
- Đau họng. Nếu con bị đau họng, chảy nước mũi và ho khan nhiều, nhiều khả năng trẻ bị viêm họng do virus.
Các dấu hiệu nguy hiểm
Khi trẻ có các biểu hiện này, hãy đến gặp bác sĩ ngay. Trẻ cần phải được khám bệnh cẩn thận trước khi dùng thuốc:
- Trẻ đau họng nhưng không ho, kèm sốt cao, nhìn thấy amiđan chảy mũ – Đây là dấu hiệu của viêm họng do vi khuẩn Streptococcus nhóm A.
- Bạn nhận thấy trẻ thở mệt và nhanh hơn so với bình thường – Thở nhanh một cách bất thường là dấu hiệu của viêm phổi.
- Trẻ đau, quấy khóc khi đi tiểu. Trẻ thay đổi về thói quen đi tiểu và tính chất nước tiểu – Khả năng cao trẻ bị nhiễm trùng tiểu.
Lời kết
Có nên sử dụng kháng sinh hay không luôn là một câu hỏi khó, ngay cả với bác sĩ. Bài viết không nhằm giúp bạn tự chẩn đoán và dùng thuốc tại nhà. Do đó, nếu không yên tâm về tình trạng của con, bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ.
Chúng tôi hy vọng mỗi lần bạn sử dụng thuốc kháng sinh cho con, hãy tự hỏi nó có cần thiết hay không? Một viên kháng sinh có thể giúp bạn yên tâm vào lúc này nhưng có thể đe doạ tính mạng của trẻ trong tương lai.
