Bé phát triển vận động thô như thế nào
Cha mẹ thường quan tâm con đã ngồi, bò hoặc đi được chưa. Tất cả những hoạt động này được gọi là vận động thô, một trong năm lĩnh vực phát triển của trẻ. Qua bài viết này bạn sẽ biết cách theo dõi các cột mốc và dấu hiệu trẻ chậm phát triển vận động thô.
Key takeaways
- Vận động thô là khả năng di chuyển các cơ lớn ở thân mình, cánh tay và chân.
- Trẻ dựa vào vận động thô để sinh hoạt hàng ngày, học tập và tương tác với mọi người xung quanh.
- Nếu bạn nghi ngờ trẻ chậm phát triển vận động, hãy đưa con đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể.
Vận động thô là gì
Vận động thô là một trong 5 lĩnh vực phát triển ở trẻ nhỏ. Đây là khả năng trẻ vận động các cơ lớn ở thân mình, cánh tay và bắp chân. Vận động thô cần thiết để con có thể ngồi, bò, đi, đứng và chạy nhảy.
Để có khả năng vận động thô tốt, trẻ cần các yếu tố như:
- Sức mạnh cơ bắp phù hợp. Trong đó dinh dưỡng đóng vai trong quan trọng. Suy dinh dưỡng nặng khiến trẻ không có đủ sức mạnh để vận động.
- Hoạt động điều hoà của hệ thần kinh. Các bất thường trong điều hoà thần kinh có thể khiến cơ bắp quá căng cứng hoặc mềm nhũn gây hạn chế vận động.
- Khả năng lên kế hoạch vận động của não. Một động tác đi bộ đơn giản cũng cần não lên kế hoạch cụ thể, ví dụ như bước chân nào trước, đưa chân đến vị trí nào, đi đến đâu.
- Cơ hội để học vận động. Đây là khi cha mẹ tạo điều kiện để con tập bò, tập đi và cầm nắm đồ vật.
Các cột mốc phát triển vận động thô
Ở mỗi độ tuổi, trẻ sẽ có khả năng thực hiện các vận động tương ứng gọi là các cột mốc phát triển. Đánh giá những cột mốc này giúp bạn và bác sĩ biết trẻ có đang phát triển đúng theo dự kiến hay không.
Sức mạnh cơ bắp của trẻ sẽ tăng dần theo thứ tự từ cơ vùng cổ đến thân mình và cuối cùng là tay chân.
- 2 tháng. Sức mạnh cơ vùng cổ tăng, trẻ có thể ngẩng đầu trong chốc lát ở tư thế nằm sấp.
- 3 đến 4 tháng. Khi nằm sấp, trẻ có thể chống hai tay để nâng ngực và ngóc đầu.
- 5 đến 6 tháng. Sức mạnh cơ thân mình gia tăng, trẻ có thể tự nghiêng người khi nằm hoặc ngồi nếu được hỗ trợ.
- 9 tháng. Tự ngồi vững mà không cần tựa. Ngoài ra trẻ còn có thể trườn, bò và lần đi.
- 12 tháng. Trẻ có thể đi nếu vịn tay vào tường hoặc được dìu dắt.
- 15 tháng. Đi vững, bò lên được cầu thang nhưng khi chạy trẻ còn vấp ngã.
- 18 tháng. Trẻ có thể đi và chạy vững, đi lên cầu thang nếu được dắt.
- 2 tuổi. Trẻ hầu như đã đi, chạy, nhảy vững vàng, thậm chí có thể đứng trên một chân.
Làm gì nếu trẻ chậm phát triển vận động thô
Trước hết, bạn cần quan tâm đến trẻ. Cuộc sống bận rộn khiến cha mẹ ít chú ý đến các vận động nhỏ như ngồi, bò, đi, đứng của con. Mỗi độ tuổi có một nhiệm vụ cần đạt được.
Việc một trẻ 9 tháng có thể tự ngồi cũng quan trọng như trẻ 15 tuổi học tốt ở lớp hoặc người trưởng thành có thể lao động. Mỗi cột mốc nhỏ của con đều đáng được trân trọng.
Nếu bạn nhận thấy trẻ không đạt được các cột mốc nêu trên, hoặc con quên mất một kỹ năng vận động đã học được; hãy đưa con đến gặp bác sĩ ngay.
Vận động thô là rất quan trọng:
- Các lĩnh vực phát triển khác có liên quan mật thiết với vận động thô.
- Đây là nền tảng để trẻ tự chăm sóc bản thân; ví dụ như con cần biết ngồi để ăn dặm, thức dậy và bước ra khỏi giường hoặc bò đến đồ chơi.
- Các nghiên cứu cũng chỉ ra vận động thô có liên quan đến khả năng học tập. Các học sinh vận động kém thường gặp khó khăn trong việc viết, ngồi học trên lớp hoặc tham gia hoạt động nhóm.
Do đó, hãy theo phương châm của CDC Hoa kỳ: Đừng chờ đợi, hành động sớm có thể tạo nên sự khác biệt lớn về lâu dài!
Bạn có thể tìm hiểu những lĩnh vực phát triển khác qua các bài viết sau nhé:
- Developmental Evaluation – Developmental and Behavioral Pediatrics – American Academy of Pediatrics.
- Sự phát triển tâm thần – vận động ở trẻ em – Giáo trình nhi khoa – Bộ môn Nhi – Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.
- https://www.verywellfamily.com/what-are-gross-motor-skills-2162137
- https://www.cdc.gov/ncbddd/actearly/milestones/index.html
- https://www.verywellfamily.com/what-are-motor-skills-3107058