- Sốt là một phản ứng sinh lý có lợi để chống lại nhiễm khuẩn.
- Hầu hết các cơn sốt diễn ra trong thời gian ngắn, lành tính. Không có bằng chứng sốt cao gây tử vong, tổn thương não.
- Mục tiêu hạ sốt là giúp trẻ thoải mái, không nên tập trung vào giảm thân nhiệt hoặc mong muốn thân nhiệt về bình thường.
- Acetaminophen và Ibuprofen đều hiệu quả và an toàn cho trẻ. Cần chú ý liều thuốc được tính theo cân nặng của con và khoảng cách giữa các lần uống.
Hạ sốt cho trẻ cần chú ý điều gì
Không có bằng chứng cho thấy sốt sẽ trở nên ngày càng nặng nếu không điều trị hoặc gây ra biến chứng thần kinh lâu dài. Vì vậy, mục tiêu hạ sốt nên tập trung vào cải thiện sự thoải mái tổng thể của trẻ, hơn là duy trì thân nhiệt bình thường.
Vậy khi trẻ sốt, bạn cần tập trung vào điều gì?
- Duy trì sự thoải mái tổng thể cho trẻ.
- Theo dõi các dấu hiệu nguy hiểm.
- Tích cực bổ sung nước.
- Dùng thuốc hạ sốt đúng cách.
- Thân nhiệt của trẻ chỉ thật sự trở về bình thường một cách lâu dài khi các tác nhân nhiễm trùng (hoặc bệnh) được giải quyết.
- Đọc thêm: Các hiểu lầm thường gặp đối với sốt.
- Đọc thêm: Sử dụng acetaminophen đúng cách.
Sốt giúp ích được gì
Một cách đơn giản thì sốt diễn ra như sau. Vi trùng xâm nhập vào cơ thể kích hoạt hệ miễn dịch. Các bạch cầu gia tăng số lượng và tuần tra để tiêu diệt vi trùng. Trong quá trình đó, bạch cầu giải phóng các “chất gây sốt”. Những chất này làm thay đổi điểm điều nhiệt tại hạ đồi và khiến thân nhiệt tăng.
Như vậy, sốt là một cơ chế sinh lý có lợi. Gia tăng thân nhiệt giúp ức chế sự phát triển, sinh sản của vi khuẩn và virus. Sốt là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang hoạt động để chống lại vi trùng.
Sốt có thật sự nguy hiểm không
Mức độ sốt không luôn tương quan với độ nặng của bệnh. Hầu hết các cơn sốt diễn ra trong thời gian ngắn, lành tính và thực sự giúp bảo vệ cơ thể.
Hiện nay không có bằng chứng cho thấy sốt cao sẽ làm thương não. Ngay cả nhận định sốt trên 40 độ C là nguy hiểm cũng chưa được kiểm chứng thuyết phục.
Tuy nhiên, nếu thân nhiệt gia tăng do sốc nhiệt (hyperthermia) thì thật sự nguy hiểm và là một tình trạng cấp cứu. Trong sốc nhiệt, bệnh nhân thường có thân nhiệt vượt quá 41 độ C.
Hạ sốt cho trẻ giúp ích gì
Chưa có câu trả lời chính xác cho vấn đề này, hay đúng hơn là chưa có đủ bằng chứng khoa học.
Hạ sốt giúp trẻ thoải mái hơn, ít bứt rứt, chịu ăn uống và giảm mất nước; ngoài ra thuốc còn có tác dụng giảm đau. Hơn hết, nó giúp cha mẹ bớt lo lắng và giảm stress cho nhân viên y tế. Tuy nhiên hạ sốt có thể làm chậm quá trình chẩn đoán bệnh và nguy cơ ngộ độc thuốc do quá liều.
Những điều chưa có đủ bằng chứng khoa học ủng hộ:
- Hạ sốt giúp giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng.
- Hạ sốt giúp giảm khả năng co giật khi trẻ sốt.
Chưa có đủ bằng chứng để hoàn toàn ủng hộ việc hạ sốt. Tuy nhiên, hạ sốt giúp trẻ thoải mái nên có thể được áp dụng. Cuối cùng, cha mẹ và nhân viên y tế nên hiểu mục tiêu cần đạt là sự thỏa mái của trẻ chứ không phải là hạ nhiệt.
Dùng thuốc hạ sốt cho trẻ
Tìm hiểu về chăm sóc chung trẻ sốt.
Acetaminophen và ibuprofen là 2 thuốc thường dùng để hạ sốt cho trẻ.
Acetaminophen
Khi dùng loại thuốc này, trẻ có nguy cơ bị viêm gan nếu dùng quá liều (lớn hơn 15 mg/kg) hoặc dùng quá thường xuyên (khoảng cách giữa hai lần dùng ít hơn 4 giờ). Nếu dùng đúng cách, đây là loại thuốc hạ sốt tương đối an toàn cho trẻ em.
Đọc thêm: Acetaminophen cho trẻ.
Ibuprofen
Khi dùng loại thuốc này, trẻ có nguy cơ bị viêm loét dạ dày tá tràng, xuất huyết tiêu hoá, suy thận (nếu dùng sai cách). Bạn cần cẩn thận khi dùng ibuprofen cho trẻ có dấu hiệu mất nước và mắc bệnh mạn tính trước đó. Không nên dùng thuốc cho trẻ nhỏ hơn 6 tháng.
Nhiệt độ bao nhiêu thì uống thuốc hạ sốt
- Nếu nhiệt độ tại trực tràng, trán, tai lớn hơn 38.5 độ C.
- Nếu bạn đo ở miệng và nách thì lấy kết quả cộng thêm 0.5 độ C nhé.
- Như đã nói ở trên, bạn không nên lạm dụng cho trẻ uống hạ sốt khi thân nhiệt không quá cao.
Một số điểm bạn cần lưu tâm
- Hai loại thuốc trên là tương đồng về hiệu quả và độ an toàn nếu dùng cho trẻ khoẻ mạnh (không có bệnh lý nền).
- Liều thuốc được tính theo cân nặng của bé.
- Bạn nên hỏi bác sĩ, dược sĩ và đọc hướng dẫn để sử dụng thuốc đúng cách.
- Kiểm tra các thuốc kèm theo (thuốc điều trị ho, cảm lạnh) có chứa acetaminophen hay ibuprofen hay không. Dùng chung những thuốc này với thuốc hạ sốt có thể gây quá liều.
- Tránh xa tầm tay trẻ em (nhiều bé nhập cấp cứu vì uống nhầm, ngộ độc thuốc hạ sốt)
