Lợi ích và tác hại của sữa bò – Bạn đã hiểu rõ chưa

Sữa bò là một phần không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng của trẻ em. Tuy nhiên, uống sữa bò thật sự mang đến lợi ích gì, liệu nó có an toàn tuyệt đối không? Hãy cùng bài viết so sánh các lợi ích và tác hại của sữa bò để có lựa chọn dinh dưỡng tốt nhất cho con nhé.

Lợi ích của sữa bò

Sữa bò là nguồn cung cấp dồi dào 4 nhóm chất dinh dưỡng, đó là:

• Protein.
• Chất béo.
• Vitamin A.
• Vitamin D và canxi.

Nguồn cung cấp protein và năng lượng

Sữa bò là nguồn protein quan trọng cho trẻ. Đặc biệt nếu con có một chế độ ăn rất ít hoặc không có thịt cá, sữa bò sẽ là nguồn bổ sung thay thế lý tưởng.

Bên cạnh đó, hàm lượng chất béo cao trong sữa bò được chuyển hoá để tạo ra năng lượng. Trẻ nhỏ cần rất nhiều năng lượng để tăng trưởng thể chất và phát triển trí não.

Giúp hệ xương phát triển khoẻ mạnh

Như chúng ta đã biết, vitamin D và canxi trong sữa bò rất quan trọng đối với sự phát triển của xương và răng. Uống sữa bò giúp trẻ:

• Giảm nguy cơ còi xương.
• Giảm nguy cơ suy dinh dưỡng do thiếu protein.
• Ít bị sâu răng hơn.
• Và tăng hàm lượng khoáng chất trong xương, từ đó giúp xương chắc khoẻ.

Giảm nguy cơ mắc bệnh

Nguồn vitamin D và canxi dồi dào trong sữa cũng giúp ngăn ngừa nhiều bệnh mạn tính:

• Trẻ nhận đủ lượng vitamin D sẽ ít mắc các bệnh như đái tháo đường, bệnh tim mạch, ung thư và đa xơ cứng (1).
• Tương tự, canxi có thể bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ béo phì, sỏi thận và tăng huyết áp (2).

Giúp trẻ phát triển chiều cao và trí não

Không chỉ là quảng cáo, nhiều nghiên cứu đã chứng minh sữa bò giúp trẻ phát triển chiều cao khi lớn lên. Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy uống sữa bò giúp trẻ cao vượt trội vào tuổi dậy thì, bất kể lứa tuổi, chủng tộc hay điều kiện kinh tế (3).

Có lẽ do trong sữa có chứa các hóc môn tăng trưởng giúp phát triển thể chất như GH, IGF – I. Một nghiên cứu tại Trung Quốc đã chứng minh trẻ uống sữa bò trong một tháng có nồng độ hóc môn tăng trưởng trong máu cao đáng kể (4).

Hóc môn tăng trưởng cùng với hàm lượng protein cao trong sữa bò cũng giúp phát triển trí não ở trẻ. Một nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy trẻ 7 – 8 tuổi uống sữa bò có điểm số ở lớp và trí nhớ tốt hơn so với trẻ không uống (5).

Tác hại của sữa bò

Bất kể những lợi ích to lớn nêu trên, sữa bò không phải nguồn dinh dưỡng hoàn hảo.

Sữa bò không nên dùng cho trẻ dưới 12 tháng

Sữa bò có thành phần dinh dưỡng rất khác với sữa mẹ, do đó không phù hợp cho trẻ sơ sinh.

• Thành phần protein trong sữa bò khó tiêu hoá hơn.
• Sữa cũng thiếu một số axit béo thiết yếu cần cho sự phát triển trí não và thị giác của trẻ.
• Hàm lượng protein và khoáng chất quá cao, vượt ngoài khả năng lọc của thận (5).

Sữa bò có thể gây thiếu máu do thiếu sắt

Sắt rất cần thiết cho sự tổng hợp hemoglobin – một chất có trong hồng cầu giúp vận chuyển oxy. Tại sao sữa bò có thể khiến trẻ thiếu sắt? (6)

• Sữa bò không chứa nhiều sắt, trẻ uống quá nhiều sữa sẽ bỏ ăn các loại thực phẩm khác giàu sắt.
• Sữa bò cũng chứa ít vitamin C, một chất hỗ trợ hấp thu sắt ở đường ruột.
• Và cuối cùng, sữa gây chảy máu ở đường tiêu hoá một cách âm thầm. Cơ chế của việc này đến nay vẫn chưa được hiểu rõ.

Nguy cơ mắc đái tháo đường trong tương lai

Các hóc môn tăng trưởng trong sữa bò (GH, IGF-I) được đề cập ở trên ngoài thúc đẩy tăng trưởng thể chất cũng khiến cơ thể tiết ra nhiều insulin hơn. Điều này là nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch và đái tháo đường (7).

Tuy nhiên đó chỉ là lý thuyết, các nghiên cứu trên thực tế không hoàn toàn khẳng định điều này. Ngoài ra, hàm lượng vitamin D và canxi cao có tác dụng cân bằng lại tác hại của hóc môn tăng trưởng (đã đề cập ở trên).

Đọc thêm: Mách bạn trẻ mấy tuổi uống được sữa bò.

Bạn cần làm gì

Như bạn có thể thấy, lợi ích của sữa bò khá vượt trội so với tác hại nó mang lại, mà lớn nhất có lẽ là khiến trẻ bị thiếu máu thiếu sắt. Vậy cần làm gì để tối đa lợi ích và giảm thiểu nguy cơ?

Hãy luôn lưu tâm những điều sau khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho con nhé!

• Đa dạng và cân bằng là hai yếu tố quan trọng nhất trong chế độ dinh dưỡng của trẻ. Con không nên có một buổi ăn nghèo nàn, ăn quá ít hoặc quá nhiều một loại thực phẩm.
• Sữa bò không phải là một thực phẩm chính yếu, càng không nên cho trẻ uống sữa để thay thế buổi ăn chính.
• Đối với trẻ lớn hơn 1 tuổi, uống nhiều hơn 600ml sữa (khoảng 3 hộp sữa tươi) một ngày có thể khiến trẻ bị thiếu máu thiếu sắt.
• Bạn không nên cho trẻ dưới 1 tuổi uống sữa bò, nếu có chỉ nên trộn một lượng ít sữa khi chế biến thức ăn dặm cho con.

Đọc thêm: Lợi ích của sữa bò đối với sức khoẻ trẻ nhỏ.