Mách bạn biết vận động tinh ở trẻ em là gì

Con có thể cầm muỗng tự ăn, biết vẽ hoặc tự mặc quần áo. Những điều này cho thấy trẻ có vận động tinh phát triển tốt. Vậy vận động tinh là gì, nó hình thành ra sao và dấu hiệu nào cảnh báo trẻ chậm phát triển. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Key takeaways

• Vận động tinh là khả năng trẻ vận động các nhóm cơ nhỏ ở bàn tay và bàn chân.
• Trẻ dựa vào vận động tinh để thực hiện các sinh hoạt hàng ngày và tại lớp học.
• Hãy quan tâm đến những cử động nhỏ, chúng sẽ cho bạn biết rất nhiều về phát triển trí não, thị giác và vận động của con.

Vận động tinh là gì

Cử động của các khớp cổ tay, ngón tay và bàn chân được gọi là vận động tinh. Tuy nhỏ bé, nhưng chúng là kết quả của sự phối hợp giữa não bộ và các cơ bắp để trẻ có thể thực hiện những hoạt động tinh vi như:

• Trên lớp: giữ bút, vẽ tranh, nặn đất sét.
• Ở nhà: cầm muỗng, bàn chải, cài cúc áo.
• Khi chơi với bạn: cầm đồ chơi, ném và bắt bóng.

Vận động tinh phát triển như thế nào

Vận động tinh hay chính xác hơn là phối hợp vận động tay và mắt, cụ thể: Trẻ phối hợp khả năng nhận thức, quan sát và vận động tinh để giải quyết vấn đề (visual-motor problem-solving) (1).

Sau đây là các cột mốc phát triển về vận động tinh của trẻ nhỏ:

• 1 tháng tuổi: có thể cố định tầm nhìn vào một vật trước mắt.
• 2 tháng: đưa mắt theo dõi vật di chuyển theo chiều dọc và chiều ngang.
• 3 tháng: đưa mắt theo dõi vật di chuyển theo vòng tròn.
• 4 tháng: trẻ có thể mở nắm tay (trẻ nhỏ thường cụp bàn tay một cách tự nhiên).
• 5 tháng: trẻ có thể đưa cánh tay theo hướng từ ngoài vào trục giữa cơ thể, đưa tay chụp lấy đồ vật, chuyền vật giữa hai tay.
• 6 tháng: nhặt được các vật lớn bằng hai ngón tay.
• 9 tháng: nhặt được các vật nhỏ bằng hai ngón tay.
• 12 tháng: nhặt hòn bi cho vào tách.
• 15 tháng: chồng các khối gỗ lên nhau, biết dùng muỗng.
• 2 tuổi: trẻ biết vẽ hình tròn.
• 3 tuổi: tay chân khéo léo hơn, con biết vẽ hình người có bốn chi.

Chậm phát triển vận động tinh

Như đã đề cập ở trên, vận động tinh là sự phối hợp của ba thành phần, bất thường ở một trong ba thành phần sẽ khiến trẻ chậm vận động tinh:

• Bất thường thị giác khiến trẻ không thể xác định được đồ vật.
• Suy giảm nhận thức khiến trẻ không biết cách giải quyết vấn đề.
• Và rối loạn vận động các cơ nhỏ ở bàn tay gây khó khăn khi thực hiện động tác.

Như vậy, chậm phát triển vận động tinh khá khác biệt so với chậm vận động thô:

• Chậm vận động thô dễ phát hiện hơn vì chúng thường được để ý đến.
• Để đánh giá vận động thô, cha mẹ chỉ cần so sánh sự phát triển của con với các cột mốc đã định sẵn.
• Ngược lại, bác sĩ là người đánh giá kỹ năng vận động tinh. Họ sẽ khám thị lực, thần kinh và đánh giá khả năng nhận thức của trẻ.

Hãy quan tâm đến con ngay cả trong những việc thường ngày, như cầm muỗng, vẽ tranh, cài cúc áo. Những hành động nhỏ này có thể cho bạn biết rất nhiều về phát triển não bộ, thị giác và vận động của con.

Bạn có thể tìm hiểu những lĩnh vực phát triển khác qua các bài viết sau nhé:

• Trẻ chậm phát triển – Dễ hiểu cho cha mẹ. 
• Bé phát triển vận động thô như thế nào.
• Mách bạn biết vận động tinh ở trẻ là gì.
• Trẻ tập nói như thế nào – Các mốc phát triển dễ nhận biết.
• Phát triển kỹ năng xã hội và thích nghi ở trẻ nhỏ.