Sốt phát ban ở trẻ em – Những điều đáng lưu ý

Sốt phát ban là thuật ngữ dùng để chỉ chung cho một nhóm bệnh trong đó trẻ sốt và phát ban. Các bệnh lý này có thể gây ra bởi cả vi khuẩn và virus, mức độ từ nhẹ đến nặng. Cùng tham khảo bài viết để tìm hiểu về nhóm bệnh lý này nhé!

Key takeaways

• Bệnh thường gây ra bởi virus, đa số lành tính và thường tự thuyên giảm.
• Ban lành tính có đặc điểm: xuất hiện vào cuối giai đoạn bệnh (lúc trẻ hồi phục), trẻ phát ban nhưng vẫn tươi tỉnh, ban ấn tay vào biến mất, ban thường không đi kèm mụn nước.
• Hãy nhớ đặc điểm của ban tay chân miệng, nếu nghi ngờ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay.

Bệnh tay chân miệng

Bệnh do 2 chủng virus chính gây ra: Coxsackievirus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71). Trong đó, chủng EV71 đặc biệt gây bệnh cảnh nặng nề. Đây là bệnh lý nguy hiểm có thể đe doạ tính mạng của trẻ.

Ban của bệnh tay chân miệng có đặc điểm:

• Xuất hiện sớm vào thời gian đầu của bệnh (trẻ sốt và phát ban).
• Có màu hồng, gồ nhẹ, kích thước khoảng 2 – 3mm, hình tròn hoặc bầu dục. Trên bề mặt sẩn hồng ban có thể kèm theo mụn nước nhỏ, dịch trong hoặc đục.
• Phân bố chủ yếu ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông, cơ quan sinh dục, khuỷu tay.
• Mụn nước ít khi vỡ, lành không để lại sẹo.
• Hồng ban kèm mụn nước cũng có thể xuất hiện ở miệng, mụn nước vỡ ra khiến trẻ loét miệng và đau.
• Một điểm đáng lưu ý là số lượng hồng ban mụn nước không tương ứng với độ nặng của bệnh. Trong thực tế, một số trẻ mắc bệnh tay chân miệng nặng mà không tìm thấy ban mụn nước điển hình.

Nếu bạn nghĩ con mình có hồng ban mụn nước đặc trưng của tay chân miệng, hãy đưa con đến gặp bác sĩ ngay. Luôn nhớ rằng đây là bệnh lý nguy hiểm, diễn tiến nhanh, đe doạ tính mạng của trẻ.

Bệnh Roseola

Bệnh thường được đề cập đến như bệnh sốt phát ban. Roseola gây nên bởi virus Herpes típ 6, phổ biến ở trẻ nhỏ hơn 1 tuổi. Đây là bệnh lý lành tính, thường tự thuyên giảm mà không cần điều trị.

Roseola có đặc điểm:

• Ban đầu, trẻ đột ngột sốt cao trong 3 – 5 ngày. Đôi khi tình trạng sốt cao khiến trẻ co giật, dù trông đáng sợ nhưng thường không nguy hiểm.
• Khi nhiệt độ về bình thường, trẻ bắt đầu nổi ban.
• Ban đỏ, kích thước nhỏ, gồ nhẹ hoặc không, không kèm theo mụn nước.
• Xuất hiện ở ngực, lưng, bụng, cổ, tay, hiếm khi thấy ở mặt và chân.
• Các triệu chứng khác của bệnh là chán ăn, tiêu chảy, quấy khóc. Bệnh lành tính và thường thuyên giảm trong vòng 1 tuần.

Sốt phát ban do bệnh thứ năm

Bệnh thứ năm gây ra bởi virus Parvovirus B-19, thường xuất hiện ở trẻ từ 3 – 15 tuổi. Đây là bệnh lý lành tính, thường tự thuyên giảm mà không cần điều trị.

Ban của bệnh thứ năm có đặc điểm:

• Đầu tiên, hai má của trẻ xuất hiện ban đỏ, không gồ, giới hạn không rõ, trông như trẻ bị tát vào má (slapped cheeks).
• Trong 1 – 4 ngày tiếp theo, trẻ xuất hiện ban đào, kích thước khoảng 2 – 3mm, nổi gồ hoặc không, không kèm mụn nước. Ban phân bố ở thân người và tay chân.
• Cuối cùng ban mờ dần trong 3 ngày đến 3 tuần.
• Các triệu chứng khác của bệnh là sốt, đau đầu, chảy mũi, một số bệnh nhân có thể sưng đau khớp (nhưng thường gặp ở người lớn hơn).

Khi trẻ nổi ban là đánh dấu cho cho giai đoạn hồi phục, bệnh giảm lây nhiễm, trẻ có thể bắt đầu đi học lại sau khi ban nổi.

Sốt phát ban do bệnh sởi

Bệnh sởi hay còn gọi là bệnh Rubeola, bệnh thứ nhất, gây nên bởi virus sởi. Đây từng là căn bệnh gây tử vong cho nhiều trẻ em trong quá khứ nhưng hiện nay nhờ chương trình tiêm chủng, số ca tử vong đã giảm đáng kể.

Sởi có đặc điểm:

• Sốt cao, có thể đến 40 độ C, thường kéo dài 1 tuần.
• Trẻ thường mắc bộ ba triệu chứng: ho, chảy mũi, viêm kết mạc mắt.
• Kết mạc mắt viêm đỏ, đau, nhạy cảm với ánh sáng.

Ban của bệnh sởi có đặc điểm:

• Thường xuất hiện vào ngày thứ 5 của bệnh, giảm dần sau ngày 10.
• Xuất hiện đầu tiên ở phía sau tai, sau đó lan ra mặt, cổ, rồi toàn thân
• Thường gây ngứa.
• Ban đỏ, kích thước thay đổi, nổi gồ nhẹ, không kèm mụn nước.
• Bệnh sởi có nguy hiểm không? Trong phần lớn trường hợp là không, bệnh sẽ hết sau 7 – 10 ngày mà không gây biến chứng. Tuy nhiên, cũng có một số ít bệnh nhân bị biến chứng nặng như viêm phổi hoặc viêm não.

Sốt phát ban do bệnh Rubella

Rubella hay còn gọi là bệnh sốt Đức, bệnh thứ ba; gây ra bởi virus rubella. Bệnh nhìn chung là nhẹ nhưng đặc biệt nguy hiểm ở phụ nữ có thai.

Bệnh Rubella gây các triệu chứng:

• Sốt nhẹ.
• Đau đầu, đau họng, viêm kết mạc.
• Sưng đau hạch.

Ban của bệnh có đặc điểm:

• Thường xuất hiện và biến mất vào ngày thứ 3 của bệnh
• Ban khá giống với ban của sởi.

Một số nguyên nhân khác

• Sốt tinh hồng nhiệt – Scarlett fever.
• Chốc.
• Dị ứng.