Sữa công thức cho trẻ ăn dặm có cần thiết không

Con đã được 6 tháng và sắp bước vào giai đoạn ăn dặm. Lúc này, bạn đang tìm kiếm một loại sữa để bổ sung vào chế độ ăn dặm cho con. Trên thị trường có rất nhiều nhãn hiệu sữa công thức được quảng cáo hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển của trẻ. Vậy chúng có thật sự hiệu quả không và bạn cần biết gì bên cạnh những cạnh quảng cáo có cánh.

Key takeaways

  • Nuôi con bằng sữa mẹ đến năm 2 tuổi giúp giảm tỷ lệ trẻ tử vong, giảm béo phì và cải thiện sức khoẻ người mẹ.
  • Sữa công thức cho trẻ ăn dặm không ưu việt hơn sữa mẹ và sữa công thức thông thường trên phương diện phát triển thể chất và trí não.
  • Sữa công thức cho trẻ ăn dặm là một lựa chọn, không phải bắt buộc.
  • Hãy cẩn thận khi đọc nhãn hiệu của các loại sữa công thức. Bạn có thể chọn lầm loại sữa trẻ lớn cho trẻ sơ sinh.

Tại sao trẻ cần dùng sữa sau 6 tháng

Trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm khi con lớn hơn 6 tháng. Bên cạnh thức ăn, sữa cũng là một nguồn dinh dưỡng quan trọng vì những lý do sau:

  • Trong giai đoạn đầu, trẻ chỉ làm quen với thức ăn chứ không thực sự ăn, điều này càng đúng hơn với trẻ ăn dặm theo phương pháp BLW. Do đó, trẻ có thể không nhận đủ chất dinh dưỡng.
  • Trẻ có thể kén ăn một số loại thực phẩm, lúc này sữa là một cách để bổ sung những chất dinh dưỡng bị thiếu hụt.
  • Sữa cũng là nguồn bổ sung vitamin D, canxi và các axit béo thiết béo thiết yếu cho sự phát triển của trẻ.
  • Khi mắc bệnh sự thèm ăn của trẻ suy giảm, lúc này bú sữa là một cách đơn giản và thuận tiện để cung cấp dinh dưỡng cho bé.

Chính vì vai trò quan trọng của sữa, WHO khuyến cáo trẻ nên được nuôi bằng sữa mẹ cho đến năm 2 tuổi. Tuy nhiên việc này gặp một số khó khăn:

  • Cuộc sống bận rộn khiến gia đình không thể cho con bú sữa mẹ được. Bên cạnh đó, áp lực cuộc sống cũng khiến nguồn sữa mẹ suy giảm.
  • Người mẹ không biết những lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ.
  • Quảng cáo sữa khiến người tiêu dùng hiểu lầm về lợi ích của sữa công thức. Bạn có thể đang mua sữa công thức như một thói quen, vì quảng cáo và mọi người xung quanh đều làm như vậy.

Lợi ích vượt trội của việc nuôi con bằng sữa mẹ

Không phải ngẫu nhiên mà WHO khuyến cáo trẻ cần được nuôi bằng sữa mẹ cho đến năm 2 tuổi (1). Nhiều nghiên cứu trên toàn cầu đã chỉ ra sữa mẹ mang đến những lợi ích to lớn (2):

Sữa mẹ giúp giảm tử vong ở trẻ em. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, trong giai đoạn từ 1 đến 2 tuổi, trẻ không dùng sữa mẹ có nguy cơ tử vong cao gấp 2 lần so với trẻ được nuôi bằng sữa mẹ.

Cải thiện dinh dưỡng. Sau 1 tuổi, sữa mẹ tiếp tục là nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho con. Sữa mẹ cung cấp 70% vitamin A, 40% canxi và 37% riboflavin. Khi bị ốm, trẻ vẫn có thể bú mẹ dù sự thèm ăn suy giảm.

Ngăn ngừa béo phì. Trẻ dùng sữa mẹ từ 1 – 2 tuổi ít bị béo phì hơn so với trẻ không dùng. Mỗi tháng nuôi con bằng sữa mẹ giảm 4% nguy cơ béo phì trong tương lai.

Cải thiện sức khoẻ người mẹ. Tiếp tục bú mẹ là một phương pháp tránh thai sau sinh. Cho con bú mẹ sau 12 tháng giúp giảm 26% nguy cơ ung thư vú và 37% nguy cơ ung thư buồng trứng.

Phân loại sữa công thức theo độ tuổi bạn cần biết

Sữa công thức 1. Dành cho trẻ sơ sinh từ 0 đến 6 tháng, trên nhãn hiệu thường ghi “stage 1” hoặc số 1 rất lớn.

Sữa công thức 2. Dành cho trẻ từ 6 đến 12 tháng hay còn gọi là follow – on formula (sữa công thức tiếp nối), trên nhãn hiệu thường ghi “stage 2” hoặc số 2 rất lớn.

Sữa công thức 3. Dành cho trẻ từ 12 đến 36 tháng hay còn gọi là growing up/toddler formula (sữa công thức phát triển), trên nhãn hiệu thường ghi “stage 3” hoặc số 3 rất lớn.

Sữa công thức cho trẻ ăn dặm

Sữa công thức dành cho trẻ ăn dặm là gì?

  • Đây là loại sữa dùng cho trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi, với mục đích bổ sung chất dinh dưỡng cho con bên cạnh thức ăn.
  • Sữa cũng khá giống với sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh trừ việc nó có chứa nhiều protein casein và ít protein whey. Casein khó tiêu hoá hơn nên giúp trẻ no lâu hơn.
  • Sữa cũng được quảng cáo được bổ sung thêm nhiều chất dinh dưỡng như DHA, ARA, prebiotic…giúp trẻ thông minh, cao lớn và phát triển toàn diện.

Tuy nhiên, những lời quảng cáo này không thực sự đúng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra sữa công thức dành cho trẻ ăn dặm không hiệu quả hơn sữa mẹ và sữa công thức 1 trên phương diện phát triển thể chất và trí não (3).

Điều này có nghĩa là bạn không nhất thiết phải chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức 1 sang dùng sữa công thức 2, 3 (vốn mắc tiền hơn rất nhiều).

Hiểu lầm khi lựa chọn sữa

Các quảng cáo gây nên một số hiểu lầm khi mua sữa công thức cho trẻ ăn dặm. Cùng xem qua bạn có mắc phải những hiểu lầm sau không nhé (4):

  • Trẻ bắt buộc phải dùng sữa công thức 2 và 3 (như một sự tiếp nối với sữa công thức 1). Điều này không đúng, bạn hoàn toàn có thể dùng sữa mẹ hoặc sữa công thức 1 cho con. Thậm chí nếu trẻ được nuôi dưỡng bằng một chế độ ăn dặm đa dạng và cân bằng các chất dinh dưỡng, sử dụng loại sữa này không thực sự cần thiết
  • Bạn rất dễ lầm lẫn khi chọn mua sữa cho con. Các nhà sản xuất cố tình thiết kế mẫu mã sản phẩm sữa công thức 1, 2 và 3 giống nhau; từ màu sắc, hình ảnh, slogan. Nếu không để ý kỹ, bạn có thể mua lầm sữa giai đoạn 2 – 3 cho trẻ sơ sinh (một lầm lẫn nguy hiểm).
  • Nhiều cha mẹ không thật sự hiểu ý nghĩa của cách phân loại stage 1, 2, 3. Bạn có thể hiểu lầm đó là số tháng hoặc loại sữa có số hạng càng cao thì càng tốt hơn. Những điều này hoàn toàn không đúng.

Bạn cần làm gì

Đầu tiên, hãy cố gắng nuôi con bằng sữa mẹ trong 2 năm đầu đời khi có thể. Nuôi con có thể được coi như một khoản đầu tư lớn, và chắc chắn bạn không muốn khoản đầu tư của mình gặp bất trắc.

Nuôi con bằng sữa mẹ giống như cách bảo hiểm cho sức khoẻ của con. Tuy vất vả nhưng lợi ích về lâu dài là vô cùng to lớn. Một năm khó khăn khi cho con dùng sữa mẹ sẽ đổi lại nhiều năm trẻ không phải nhập viện sau đó. Chưa kể bạn không phải cho con bú toàn thời gian, sữa mẹ chỉ là phụ trợ cho chế độ ăn dặm từ tháng thứ 6.

Tiếp đến, bạn cần hiểu rằng sữa công thức dành cho trẻ ăn dặm hoàn toàn là một lựa chọn, không phải bắt buộc. Nói một cách chính xác, loại sữa này hữu ích nhất cho trẻ biếng ăn có nguy cơ thiếu hụt một số chất dinh dưỡng.

Thay vì tập trung vào việc chọn sữa cho con, bạn nên dành thời gian để xây dựng cho con một chế độ ăn dặm đa dạng và cân bằng các chất dinh dưỡng.

Cuối cùng, không một nhãn hiệu sữa nào là tốt nhất (và bản thân sữa dành ăn dặm là không cần thiết); do đó, hãy chọn loại sữa phù hợp với điều kiện tài chính gia đình nhé!

  1. Infant and Young Child Feeding: Model Chapter for Textbooks for Medical Students and Allied Health Professionals – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK148957/
  2. Clarification on the classification of follow-up formulas for children 6-36 months as breastmilk substitutes – https://apps.who.int/nutrition/publications/infantfeeding/information-note-followup-formula-bms/en/index.html
  3. Infant formula – AAFP – https://www.aafp.org/afp/2009/0401/p565.html
  4. Cross-sectional survey shows that follow-up formula and growing-up milks are labelled similarly to infant formula in four low and middle income countries – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27061959/
  5. https://www.fhs.gov.hk/english/health_professional/OMP_eNewsletter/enews_20190417.html
  6. https://www.nutraingredients.com/Article/2013/08/01/WHO-Infant-follow-on-milk-unnecessary-and-inappropriate