- Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất dành cho trẻ nhỏ trong lứa tuổi từ sơ sinh đến 2 tuổi.
- Sữa công thức là lựa chọn thay thế tốt trong một số trường hợp nhưng không đầy đủ các thành phần dinh dưỡng như sữa mẹ.
- Thành phần chính trong sữa mẹ gồm nước, cacbonhydrate, chất béo, protein.
- Kháng thể là thành phần đặc biệt chỉ có trong sữa mẹ, hỗ trợ hệ miễn dịch non nớt của trẻ.
Sữa mẹ và sữa công thức
Sữa mẹ được cơ thể người phụ nữ sản xuất đặc biệt để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của con mình. Nó cung cấp mọi thứ cần thiết cho sự phát triển của trẻ sơ sinh, bao gồm chất dinh dưỡng, nước và kháng thể.
Bên cạnh sữa mẹ, sữa công thức là một giải pháp thay thế an toàn cho trẻ không thể bú sữa mẹ. Tuy chứa đầy đủ chất dinh dưỡng nhưng sữa công thức không cung cấp đủ kháng thể cho trẻ như sữa mẹ.
Thành phần dinh dưỡng chính
Sữa mẹ có thành phần chính gồm nước, carbohydrate, lipid và protein.
Nước
Nước chiếm 90% thành phần của sữa mẹ. Cơ thể con người phụ thuộc vào nước để hoạt động. Nước tạo môi trường cho các quá trình chuyển hoá, giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, bôi trơn các khớp và bảo vệ các cơ quan. Đáng chú ý là, chỉ riêng sữa mẹ đã cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho trẻ nhỏ.
Carbohydrate
Đây là nguồn năng chính cho hoạt động của não. Carbohydrate chính trong sữa mẹ là đường sữa, còn gọi là lactose. Sữa mẹ chứa nhiều lactose hơn sữa bò. Sữa mẹ còn chứa các oligosaccharide, chúng thúc đẩy vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Những vi khuẩn này bảo vệ hệ tiêu hoá, chống lại các bệnh như tiêu chảy ở trẻ sơ sinh.
Lipid (chất béo)
Lipid chỉ chiếm khoảng 4% trong sữa mẹ, nhưng chúng cung cấp hơn một nửa lượng calo mà bé nhận được. Lipid là một nhóm các chất như triglycerid, cholesterol và các axit béo thiết yếu như DHA. Các chất dinh dưỡng này cần thiết cho sự phát triển của não bộ, hệ thần kinh và thị giác của trẻ. Hàm lượng calo cao từ lipid giúp con tăng cân khỏe mạnh.
Các bà mẹ đang cho con bú nên bổ sung DHA. Nếu bạn ăn chay hoặc thuần chay, bạn có thể cần bổ sung thêm vitamin B12.
Đọc thêm: Mẹ cho con bú nên ăn gì.
Protein
Protein xây dựng, củng cố và sửa chữa các mô của cơ thể. Chúng tạo ra hormone, enzyme và kháng thể. Đặc biệt, protein trong sữa mẹ rất dễ tiêu hóa đối với trẻ sơ sinh.
Lactoferrin là một dạng protein đặc biệt có trong sữa mẹ giúp vận chuyển sắt trong máu. Nó cũng giúp bảo vệ đường ruột của trẻ khỏi nhiễm trùng.
Đọc thêm: Thời điểm thích hợp để cai sữa mẹ.
Các thành phần có hoạt tính sinh học
Đây là những thành phần chỉ có trong sữa mẹ, không thể tìm thấy trong sữa công thức. Các thành phần này chủ yếu do cơ thể mẹ sản xuất và được truyền sang cho con.
Immunoglobulin (Kháng thể)
Immunoglobulin là các kháng thể chống lại bệnh tật. Do chứa các chất miễn dịch tự nhiên này, sữa mẹ có thể được coi như một loại vắc xin đầu tiên cho trẻ. Các kháng thể chống lại nhiều loại bệnh như cảm lạnh, nôn mửa, tiêu chảy và các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm khác.
Kháng thể chính trong sữa mẹ là Immunoglobulin A (IgA). IgA tập trung ở biểu mô phổi và ruột của trẻ, là phòng tuyến đầu ngăn chặn vi trùng xâm nhập vào cơ thể và máu.
Hormone
Hormone đóng nhiều vai trò trong quá trình phát triển của trẻ. Chúng ảnh thúc đẩy sự phát triển, trao đổi chất và điều hoà cân bằng nội môi.
Enzyme
Nhiều enzym quan trọng được tìm thấy trong sữa mẹ. Chúng hỗ trợ tiêu hóa carbohydrate, chất béo, protein và hỗ trợ cho hệ miễn dịch.
Các thành phần chiếm tỷ lệ thấp
Sữa mẹ còn chứa vitamin và khoáng chất cần thiết. Sữa công thức cũng chứa nhiều vi chất dinh dưỡng quan trọng này.
Vitamin
Vitamin hỗ trợ xương, mắt và da khỏe mạnh. Sữa mẹ chứa tất cả các loại vitamin cần thiết cho con. Tuy nhiên, lượng vitamin D, folic hoặc vitamin B6 trong sữa mẹ có thể giảm nếu người mẹ đang ăn kiêng. Nếu bạn ăn kiêng, hãy nói chuyện với bác sĩ để biết cần bổ sung chất dinh dưỡng nào.
Khoáng chất
Giống như vitamin, sữa mẹ cũng có đầy đủ các khoáng chất cần thiết để con phát triển khỏe mạnh, bao gồm sắt, kẽm, canxi, natri, clorua, magie và selen. Khoáng chất giúp xương chắc khỏe, sản xuất hồng cầu và duy trì chức năng cơ – thần kinh
